آمادگی سازمان بورس درطراحی ابزارهای مالی اسلامی
تفاهم -گروه گزارش: رییس سازمان
بورس و اوراق بهادار گفت: زمان آن فرا رسیده است تا متخصصان و کارشناسان
مسلمان به صورت یکپارچه متحد شوند تا سیستم مالی اسلامی بر اسـاس
تـجـربـیـات یـکـدیـگـر را سـاماندهی و مشکلات پیش رو را برطرف کنند تا
بتوانیم بدنه قانونی واحدی را برای بازارهای اسلامی تشکیل دهیم.
دکتر
"علی صالح آبادی" در مراسم افتتاح ششمین دوره آموزشی بین المللی بازار
سرمایه اسلامی گفت: امیدوارم این گردهمایی فرصتی باشد تا عقاید، نظرات،
پیشنهادات و راهکارهای ارتقای سیستم مالی اسلامی جمع آوری شود تا در پیشبرد
بازارهای مالی اسلامی کوشا باشیم. وی در خـصـوص بـازار سـرمایه ایران
اظهار داشت: پس از انقلاب اسلامی ایران، اقتصاد و سیستم مالی ما با
تغییرات چشمگیری روبرو شد و ساختار بازارهای مالی مبتنی بر شریعت به تدریج
رشد کرد.سخنگوی سازمان بورس ادامه داد : با اینکه در سال های قبل، اقدامات
ارزنده ای در خصوص ساختار بازارهای مالی مبتنی بر شریعت به سرانجام رسیده
بود اما همچنان مسیری طولانی در پیش بود به طوری که بازار سرمایه ایران هیچ
گونه اوراق و قوانین مبتنی بر شـریـعـت را بـه تـصـویـب نـرسـانـده
بـود.دکتر صالح‌آبادی گفت : در سال 1994 میلادی، اوراق مشارکت به عنوان
اولین اوراق مبتنی بر شریعت در بازار سرمایه ایران راه اندازی شد. در همان
سال، شهرداری تهران نخستین اوراق را به مبلغ 40 میلیون دلار منتشر کرد.وی
اضافه کرد : شهرداری تهران پس از موفقیت و استقبال زیاد سرمایه گذاران،
مبلغ 35 میلیارد دلار دیگر اوراق مشارکت به فروش رساند.رییس سازمان بورس با
اشاره به دیگر ابزارهای مالی اسلامی مبتنی بر شریعت خاطر نشان کرد : زیر
ساخت های انتشار صکوک اجازه مهیا شد و اوراق صکوک مرابحه نیز به زودی به
عنوان عضو جدید وارد چرخه معاملات بازار سرمایه ایران می شود.وی اضافه کرد :
در اوایل سال 2014 میلادی نیز صکوک استصناع مراحل تصویب خود را با موفقیت
پشت سر گذاشت که امیدوارم این اوراق نـیــز در سـال جـاری مـیـلادی
مـنـتـشـر شود.رییس سازمان بورس گفت : اوراق آتی سکه، یکی دیگر از ابزارهای
مالی موفق بازار سرمایه ایران است. این اوراق مبتنی بر شریعت بوده و از
سوی کمیته فقهی این سازمان پذیرفته شــده اســت. دکـتــر صــالــح آبــادی
بــه نـقـش شرکت‌های تامین سرمایه در افزایش ابزارهای مالی اشاره کرد و گفت
: این شرکت ها نقش اساسی در توسعه بازار سرمایه ایران داشته اند به طوریکه
در حال حاضر هشت شرکت تامین سرمایه در این بازار فعال هستند.وی به فعالیت
صندوق های سرمایه گذاری اشاره کرد و افزود: این صندوق ها، از دیگر ابزارهای
موفق بازار ســـرمـــایـــه ایـــران هــســتــنـــد. صــنـــدوق هــای
سرمایه‌گذاری ابزار مناسبی برای افراد تازه وارد و سهامدارانی که تمایل به
ریسک کم دارند، است. وی تصریح کرد : سازمان بورس و اوراق بهادار ایران
آمادگی دارد تا با همکاری تمامی قانون گذاران و استفاده از تجربه دیگر
بازارهای اسلامی، قوانین، ساختار و ابزارهای اسلامی مبتنی بر شریعت را
طراحی کند.
4 صندوق جدید در آستانه ورود به بازار سرمایه قرار دارند: رییس کمیته فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار در این مراسم به ارائه مصوبات کمیته فقهی این سازمان پرداخت. حـجت الاسلام و المسلمین دکتر غلامرضا مصباحی مقدم با اشاره به اینکه کمیته تخصصی فقهی سازمان بورس در اردیبهشت 86 فعالیت خود را آغاز کرد، گفت: هدف از راه اندازی این کـمـیته بررسی و ارائه نظر شرعی در مورد ابـزارها، بازارها و نهادهای مالی کشورهای اسـلامـی و ارائـه پـیـشـنهادات اصلاحی بوده است.وی با بیان اینکه هشت عضو در کمیته فقهی سازمان بورس حضور دارند، افزود : صکوک یکی از مواردی است که در این کمیته به تصویب رسیده است. اوراق بهادار اسلامی (صـکـــوک) اوراقــی هـسـتـنــد کــه بــر اســاس قراردادهای شرعی منتشر می شوند و نشان دهنده مالکیت مشاع دارنده آن در دارایی مبنای انتشار اوراق هستند.مصباحی مقدم با اشاره به اینکه کمیته فقهی سازمان بورس متناسب با نیازهای بازار سرمایه ایران برخی ابزارهای مالی را بررسی و برخی دیگر را در دستور کار قرار دارد، تـصـریـح کـرد: اوراق اجـاره، مـرابـحـه، اسـتـصـنـاع، مـضـاربـه، جعاله، قرض الحسنه، سلف، گواهی حق تقدم استفاده از تسهیلات قرض الحسنه، گواهی ارزی و رهنی از جمله اوراقی هستند که در کمیته بررسی و به تصویب رسیده اند.وی در بخش دوم صبحت های خود خاطر نشان کرد: در این مدت صندوق های زمین و ساختمان نیز در کمیته فقهی بررسی شده و به تأیید این کمیته رسیده است.نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی افزود: صـنـــدوق زمــیـــن و ســـاخــتــمـــان، صــنــدوق ســرمـایـه‌گـذاری اسـت کـه بـا انـتـشـار اوراق سرمایه‌گذاری با مبالغ معین با عنوان قرارداد وکالت اقدام به جمع آوری وجوه از مردم می‌کند، سپس به وکالت از طرف صاحبان اوراق، وجوه آنان را در زمینه احداث و فروش مسکن سرمایه گذاری می کند و در پایان پروژه، اصل سرمایه و سود حاصل را پس از کسر مبلغی مشخص به عنوان حق الوکاله به صاحبان اوراق بــرمــی گـردانـد.وی اظـهـار داشـت: صـنـدوق سرمایه‌گذاری طلا دیگر صندوقی است که در کـمـیـتــه فـقـهــی مــورد بــررســی قــرار گـرفـتـه است.مصباحی مقدم ادامه داد : در صندوق سـرمـایه گذاری طلا مدیر صندوق با انتشار گـواهـی هـای سـرمـایـه‌گذاری، وجوه سرمایه گذاران را جمع آوری کرده و به وکالت از طرف آنها اقدام به خرید طلا می کنند بدین ترتیب صاحبان گواهی ها مالکان مشاع دارایی های صندوق خواهند بود که ترکیبی از پول نقد و طلا است.رییس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس، در خـصـوص ضوابط این صندوق ها گفت: صاحبان گواهی می توانند متناسب با گواهی نامه‌های خود طلا یا قیمت روز طلا را دریافت کنند.وی به صندوق های سرمایه گذاری ارزی اشاره کرد و افزود: به طور معمول بانک های ایرانی برای وارد کنندگان کالا ها و خدمات از خارج از کشور LC(اعتبار) باز می کنند که بخشی از این ال سی ها مدت دار است بدین صورت که وارد کنندگان کالا ها و خدمات را به صورت نسیه مدت دار از فروشنده خارجی خریداری می کنند و متعهد می شوند قیمت آن را در آینده بپردازند و یک بانک ایرانی پرداخت بـدهی ها را تضمین می کند.مصباحی مقدم یادآور شد: اکثر فروشندگان خارجی ال سی‌های مدت دار را نزد شعب خارجی بانک های ایرانی تنزیل می کنند. در موارد زیادی بانک های ایرانی برای تنزیل اسناد فوق نقدینگی لازم را در اختیار نـــدارنـــد کـــه در چــنـیــن مــواقـعــی صـنــدوق سرمایه‌گذاری ارزی به طور مستقیم یا به واسطه آن بانک ها اسناد یا ال سی های مدت دار را تنزیل می کند.وی خاطر نشان کرد: صندوق ضـمــانــت تـســویـه مـعـامـلات، یـکـی دیـگـر از صندوق‌های سرمایه گذاری است که در کمیته فقهی به تصویب رسیده است.رییس کمیته فقهی سازمان بورس، در توضیح این صندوق گفت: بازارهای مالی مانند هر بازار دیگری با خطر عدم پایبندی یک طرف به تعهدات خود مواجه است. بدین ترتیب دست اندرکاران بازار تعهد می کنند تا از ابزارهای پوشش ریسک برای نکول فعالان بازار مالی استفاده کنند که امیدوارم صندوق های جدید هر چه سریعتر وارد بازار سرمایه شوند. مصباحی مقدم گفت: فروش استقراضی سهام از دیگر مواردی است که کمیته فقهی با بررسی ابعاد مختلف آن به این نتیجه رسید که این قرارداد مبتنی بر ربا بوده و قابل استفاده در بازار سرمایه اسلامی نیست که روش ترکیب بیع نقد و سلف راهکار جایگزین آن اعلام شده است.
مصباحی مقدم گفت: در شرایطی که تورم تا پایان سال گذشته روند نزولی پیدا کرده و تورم نقطه به نقطه نیز تا حد 19 درصد کاهش پیدا کرد افزایش نرخ سود سپرده های بانکی برخلاف مسیر دولت بود.وی اظهار داشت: متأسفانه دستکاری در نرخ سود بانکی موجب تغییر رویه منابع از سمت بازار سرمایه به بازار پول شد و عدم تعادلی در این میان بوجود آمد.وی با اشاره به اینکه دولت هرچه سریعتر باید رویه خود را در نرخ سود بانکی اصلاح و آرامش را به بازار برگرداند، افزود: هرگونه دستکاری در بازار کالا و خدمات، بازار سرمایه و بازار پول منجر به جابه جایی بخشی از منابع قابل توجه می شود. وی با بیان اینکه بازار سرمایه جاذبه خوبی داشته و در سال گذشته هـم ایـن بازار سود قابل توجهی را نصیب سرمایه گذاران کرد، گفت: نگرانی اخیر سرمایه گـذاران بـه واسـطـه تصمیم بازار پول برای افزایش نرخ سود بانکی بوجود آمد و در این‌باره باید گفت که نباید سرمایه‌گذاران نگران باشند چرا که این نگرانی‌ها موجب عرضه سهام توسط سرمایه گذاران خرد و خروج از بازار و در نهایت زیان آنان خواهد شد. وی با تأکید بر اینکه دولت باید در تصمیمات خود ثبات ایجاد کند، گفت: نباید روزانه شاهد تغییراتی در قوانین و مقررات باشیم.
4 صندوق جدید در آستانه ورود به بازار سرمایه قرار دارند: رییس کمیته فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار در این مراسم به ارائه مصوبات کمیته فقهی این سازمان پرداخت. حـجت الاسلام و المسلمین دکتر غلامرضا مصباحی مقدم با اشاره به اینکه کمیته تخصصی فقهی سازمان بورس در اردیبهشت 86 فعالیت خود را آغاز کرد، گفت: هدف از راه اندازی این کـمـیته بررسی و ارائه نظر شرعی در مورد ابـزارها، بازارها و نهادهای مالی کشورهای اسـلامـی و ارائـه پـیـشـنهادات اصلاحی بوده است.وی با بیان اینکه هشت عضو در کمیته فقهی سازمان بورس حضور دارند، افزود : صکوک یکی از مواردی است که در این کمیته به تصویب رسیده است. اوراق بهادار اسلامی (صـکـــوک) اوراقــی هـسـتـنــد کــه بــر اســاس قراردادهای شرعی منتشر می شوند و نشان دهنده مالکیت مشاع دارنده آن در دارایی مبنای انتشار اوراق هستند.مصباحی مقدم با اشاره به اینکه کمیته فقهی سازمان بورس متناسب با نیازهای بازار سرمایه ایران برخی ابزارهای مالی را بررسی و برخی دیگر را در دستور کار قرار دارد، تـصـریـح کـرد: اوراق اجـاره، مـرابـحـه، اسـتـصـنـاع، مـضـاربـه، جعاله، قرض الحسنه، سلف، گواهی حق تقدم استفاده از تسهیلات قرض الحسنه، گواهی ارزی و رهنی از جمله اوراقی هستند که در کمیته بررسی و به تصویب رسیده اند.وی در بخش دوم صبحت های خود خاطر نشان کرد: در این مدت صندوق های زمین و ساختمان نیز در کمیته فقهی بررسی شده و به تأیید این کمیته رسیده است.نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی افزود: صـنـــدوق زمــیـــن و ســـاخــتــمـــان، صــنــدوق ســرمـایـه‌گـذاری اسـت کـه بـا انـتـشـار اوراق سرمایه‌گذاری با مبالغ معین با عنوان قرارداد وکالت اقدام به جمع آوری وجوه از مردم می‌کند، سپس به وکالت از طرف صاحبان اوراق، وجوه آنان را در زمینه احداث و فروش مسکن سرمایه گذاری می کند و در پایان پروژه، اصل سرمایه و سود حاصل را پس از کسر مبلغی مشخص به عنوان حق الوکاله به صاحبان اوراق بــرمــی گـردانـد.وی اظـهـار داشـت: صـنـدوق سرمایه‌گذاری طلا دیگر صندوقی است که در کـمـیـتــه فـقـهــی مــورد بــررســی قــرار گـرفـتـه است.مصباحی مقدم ادامه داد : در صندوق سـرمـایه گذاری طلا مدیر صندوق با انتشار گـواهـی هـای سـرمـایـه‌گذاری، وجوه سرمایه گذاران را جمع آوری کرده و به وکالت از طرف آنها اقدام به خرید طلا می کنند بدین ترتیب صاحبان گواهی ها مالکان مشاع دارایی های صندوق خواهند بود که ترکیبی از پول نقد و طلا است.رییس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس، در خـصـوص ضوابط این صندوق ها گفت: صاحبان گواهی می توانند متناسب با گواهی نامه‌های خود طلا یا قیمت روز طلا را دریافت کنند.وی به صندوق های سرمایه گذاری ارزی اشاره کرد و افزود: به طور معمول بانک های ایرانی برای وارد کنندگان کالا ها و خدمات از خارج از کشور LC(اعتبار) باز می کنند که بخشی از این ال سی ها مدت دار است بدین صورت که وارد کنندگان کالا ها و خدمات را به صورت نسیه مدت دار از فروشنده خارجی خریداری می کنند و متعهد می شوند قیمت آن را در آینده بپردازند و یک بانک ایرانی پرداخت بـدهی ها را تضمین می کند.مصباحی مقدم یادآور شد: اکثر فروشندگان خارجی ال سی‌های مدت دار را نزد شعب خارجی بانک های ایرانی تنزیل می کنند. در موارد زیادی بانک های ایرانی برای تنزیل اسناد فوق نقدینگی لازم را در اختیار نـــدارنـــد کـــه در چــنـیــن مــواقـعــی صـنــدوق سرمایه‌گذاری ارزی به طور مستقیم یا به واسطه آن بانک ها اسناد یا ال سی های مدت دار را تنزیل می کند.وی خاطر نشان کرد: صندوق ضـمــانــت تـســویـه مـعـامـلات، یـکـی دیـگـر از صندوق‌های سرمایه گذاری است که در کمیته فقهی به تصویب رسیده است.رییس کمیته فقهی سازمان بورس، در توضیح این صندوق گفت: بازارهای مالی مانند هر بازار دیگری با خطر عدم پایبندی یک طرف به تعهدات خود مواجه است. بدین ترتیب دست اندرکاران بازار تعهد می کنند تا از ابزارهای پوشش ریسک برای نکول فعالان بازار مالی استفاده کنند که امیدوارم صندوق های جدید هر چه سریعتر وارد بازار سرمایه شوند. مصباحی مقدم گفت: فروش استقراضی سهام از دیگر مواردی است که کمیته فقهی با بررسی ابعاد مختلف آن به این نتیجه رسید که این قرارداد مبتنی بر ربا بوده و قابل استفاده در بازار سرمایه اسلامی نیست که روش ترکیب بیع نقد و سلف راهکار جایگزین آن اعلام شده است.
مصباحی مقدم گفت: در شرایطی که تورم تا پایان سال گذشته روند نزولی پیدا کرده و تورم نقطه به نقطه نیز تا حد 19 درصد کاهش پیدا کرد افزایش نرخ سود سپرده های بانکی برخلاف مسیر دولت بود.وی اظهار داشت: متأسفانه دستکاری در نرخ سود بانکی موجب تغییر رویه منابع از سمت بازار سرمایه به بازار پول شد و عدم تعادلی در این میان بوجود آمد.وی با اشاره به اینکه دولت هرچه سریعتر باید رویه خود را در نرخ سود بانکی اصلاح و آرامش را به بازار برگرداند، افزود: هرگونه دستکاری در بازار کالا و خدمات، بازار سرمایه و بازار پول منجر به جابه جایی بخشی از منابع قابل توجه می شود. وی با بیان اینکه بازار سرمایه جاذبه خوبی داشته و در سال گذشته هـم ایـن بازار سود قابل توجهی را نصیب سرمایه گذاران کرد، گفت: نگرانی اخیر سرمایه گـذاران بـه واسـطـه تصمیم بازار پول برای افزایش نرخ سود بانکی بوجود آمد و در این‌باره باید گفت که نباید سرمایه‌گذاران نگران باشند چرا که این نگرانی‌ها موجب عرضه سهام توسط سرمایه گذاران خرد و خروج از بازار و در نهایت زیان آنان خواهد شد. وی با تأکید بر اینکه دولت باید در تصمیمات خود ثبات ایجاد کند، گفت: نباید روزانه شاهد تغییراتی در قوانین و مقررات باشیم.