شاخص بورس، غیرواقعی افزایش یافت/ برنامه دولت مهار تورم و حرکت نقدینگی به ارزش افزوده باشد -

کارشناس بازار سرمایه با بیان اینکه شاخص کل بورس در سال گذشته به صورت غیرواقعی ۱۴۰ درصد رشد کرد، گفت: باید بازار سرمایه به تعادل برسد و شاخص به صورت منطقی رشد کند. -

شاهین شایان آرانی در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس، در مورد علت ریزش شاخص کل بورس با وجود تصمیم بانک‌ها برای تزریق 4 هزار میلیارد تومان نقدینگی به بازار سرمایه، گفت: شاخص بورس تهران رشد کاملاً غیرعادی و بدون پشتوانه در سال گذشته شاهد بوده و علت اصلی آن جابه جایی نقدینگی کشور از بانک‌ها به دلیل نرخ گذاری غلط سود بانکی و سرکوب مالی بوده است.

وی افزود: سرکوب مالی یعنی اینکه در شرایطی که نرخ تورم 40 درصد بود، نرخ سود بانکی 20 درصد بود و این نرخ‌ها باعث شد نقدینگی از بانک‌ها خارج شده و چون در بازار ارز و طلا سودآوری وجود نداشت، بهترین جا بازار سرمایه و بورس بود که وارد شد و تقاضا در بورس به صورت کاذب افزایش پیدا کرد.

کارشناس بازار سرمایه افزود: تقاضای کاذب در بورس به دلیل تخلیه منابع زیادی بود که از بانک‌ها خارج شده بود و به بازار سرمایه آمده بود و این منابع ریسک گریز هستند، چون در بانک درجه ریسک پایین بوده و محافظه کاری بیشتر است در نتیجه تقاضای کاذب در بازار سرمایه ایجاد شد، قیمت‌ها بالا رفت و شاخص بورس با حباب همراه شد.

شایان آرانی افزود: در شرایطی که نرخ رشد اقتصاد منفی بود و تورم 40 درصدی در کشور وجود داشت، اما شاخص بورس در سال گذشته تا 140 درصد رشد کرد.

وی افزود: در حالی که کشور ما در تحریم بود، اما شاخص بورس که نمادی از کل اقتصاد است، نباید تا 140 درصد افزایش می‌یافت.

این کارشناس بازار سرمایه گفت: در سال 2013 شرکت مکینزی در همه دنیا بازدهی بورس‌ها را بررسی کرده و اعلام کرد شاخص کل بورس هر کشور بین 10 تا 30 درصد روی نرخ تورم آن کشور باشد، یعنی اگر نرخ تورم 5 درصد بود باید شاخص بورس بین 15 تا 35 درصد رشد کند، در حالی که نرخ تورم رسمی در ایران 40 درصد بود، باید بازده بورس بین 50 تا 70 درصد می‌شد و به طور میانگین بازدهی 60 درصد می‌شد، اما شاخص کل بورس 140 درصد رشد کرده بود.

این کارشناس افزود: اضافه رشد شاخص بورس به دلیل نقدینگی مازادی بود که بورس نمی‌توانست جلوی درخواست سرمایه‌گذاران را بگیرد، اما می‌توانست به تازه‌وارد‌ها آموزش دهد که بازار ریسک دارد و ممکن است رشد شاخص از بین برود و حتی رشد بازار سرمایه منفی شود نه اینکه متولیان بازار بگویند بورس رونق دارد، گرچه در آخر سال مسئولان بورس فهمیدند که رشد شاخص همراه با ریسک است، اما بازار کم کم خود را تعدیل کرد.

شایان آرانی افزود: همزمان با افزایش زمزمه بالا بردن نرخ سپرده بانکی، بازار سرمایه شاهد خروج پول‌های آمده به بورس شد و چون صاحبان آن پول‌ها ریسک گریز بودند، دوباره به بانک برگشتند.

وی تأکید کرد: شاخص بورس به تدریج پایین می‌آمد و متعادل می‌شد و حتی به 72 هزار واحد هم می‌رسید، اما اجازه ندادند به تعادل واقعی برسد، در حالی که اگر عرضه و تقاضا شاخص بورس را تعیین کند، شاخص متعادل بین 65 تا 67 هزار واحد خواهد بود.

شاهین شایان آرانی گفت: زمانی که شاخص بالا می‌رفت، کسی صدایش در نیامد اما وقتی می‌خواهد متعادل شود لابی‌هاییشروع شده ویقه دولت را می‌گیرند که باید 5 هزار میلیارد تومان پول به بازار سرمایه بیاورد که این اقدام یک سم و خطرناک بود و ممکن است، درکوتاه مدت به صورت مقطعی اثر داشته باشد، ولی در روند بلند مدت بازار اصر ندارد و باید روند طبیعی را طی کند.

وی تأکید کرد: نرخ سپرده بانکی با نرخ تورم تطبیق ندارد و همانطور که دولت اعلام کرده اگر نرخ تورم در سال جاری 25 درصد شود باید نرخ سود سپرده یکساله در بانک‌ها 22 درصد شود و بخشی از نقدینگی‌ها جذب بانک‌ها می‌شود و برخی هم به بورس سرازیر می‌شوند.

وی افزود: اگر دولت حمایت کاذب از بورس انجام دهد، بازار به تعادل نمی‌رسد.

شایان آرانی افزود: زمانی که شاخص کل بورس 140 درصد رشد کرد کسی صدایش در نیامد که چرا بی رویه افزایش می‌یابد اما حالا که 30 تا 40 درصد شاخص پایین آمده همه صدایشان درآمده و حتی نمایندگان مجلس خواهان حمایت دولت از بورس هستند، البته اگر خود آنها سهامدار نباشند باز می‌گوییم می‌خواهند بازار به تعادل برسد.

این کارشناس بازار سرمایه در پاسخ به این پرسش که از کل نقدینگی 570 هزار میلیارد تومانی جامعه چه بخشی باید در بورس و چه بخشی در بانک و چه بخشی در تولید وارد شود، گفت: این تفکر براساس اقتصاد متمرکز است که از بالا برنامه‌ریزی می‌شود اما باید بدانیم منابع مالی در اختیار کشور باید منابع کوتاه مدت به سمت سرمایه‌گذاری جاری به سمت صادرات و واردات، خرید مواد اولیه، سرمایه در گردش و منابع میان مدت و دراز مدت به سمت کارهای تولیدی، صنعتی، کارخانه‌داری و خدمات بلند مدت مانند هتل‌سازی برود و منابع بلند مدت باید ریسک پذیر باشند.

این کارشناس بازار سرمایه افزود: دولت می‌تواند برای خود بودجه عمرانی داشته باشد که در چه بخش‌هایی وارد کند و البته 570 هزار میلیارد تومان در همه بخش‌ها است و پول در اختیار مردم که سرمایه سرگردان گفته می‌شود حدود 70 هزار میلیارد تومان است که بخشی از آن وارد بورس، بانک، بازار طلا، مسکن و سپرده‌های کوتاه مدت می‌روند.

شایان آرانی افزود: باید نرخ‌های متعادل در اقتصاد بین بازار پول و سرمایه در نظر گرفته شود و نهادهای ناظر و سیاستگذار مانند شورای پول و اعتبار و شورای عالی بورس، رئیس کل بانک مرکزی و وزیر اقتصاد، نرخ‌های متعادل در نظر گیرند.

شایان آرانی افزود: سیاست کلی دولت مهار تورم و کاهش تورم باشد و همچنین سیاست ایجاد ثبات نرخ برابری ارز و کنترل نقدینگی را در پیش گیرند و با ابزارهایی که از سوی شورای پول و اعتبار در مورد نرخ سپرده در نظر گرفته می‌شود، حجم نقدینگی سرگردان را به سمت شبکه بانکی و با سیاست‌های کلان در جهت مهار تورم و ثبات نرخ ارز گام بردارند.

وی تأکید کرد: در زمینه‌هایی که دولت سیاست استراتژیک و برنامه دارد، از طریق بودجه عمرانی به آنها کمک کند، وگرنه سیاستهای اقتصاد در چشم‌انداز 1404 و برنامه پنجم تعیین شده است و بازار سرمایه و نظام بانکی هرکدام باید وظیفه خود را انجام دهند.

این کارشناس بازار سرمایه افزود: دولت در کنترل و مهار تورم به خوبی عمل کرده و باید سیاست مهار تورم ادامه داشته باشد البته اخیراً بازار ارز متلاطم شده که به نظر من به خاطر ورود نقدینگی سرگردان است.

شایان آرانی افزود: ممکن است نقدینگی سرگردان بازار مسکن را هم نامتعادل کند و این نقدینگی مانند غده‌ای هر روز از یک جا سر در می‌آورند.

این کارشناس بازار سرمایه در پاسخ به  این پرسش که چگونه می‌توان نقدینگی سرگردان را به سمت تولید سوق داد، گفت: هدف اصلی ایجاد ارزش افزوده در اقتصاد است و با کارهای تولیدی و خدماتی باید خلق ارزش افزوده داشته باشند.

وی گفت: منابع باید به درستی مدیریت شوند و طرح‌های ایجاد شده به سمت طرح‌های دارای توجیه اقتصادی باشد نه اینکه برخی از نمایندگان مجلس به خاطر مسائل سیاسی طرح‌های عمرانی را به سمت منطقه حوزه انتخابیه خود و بدون داشتن توجیه اقتصادی سوق دهند.

وی گفت: با توسعه کارآفرینی و رونق بخش خصوصی، سود دهی تولید و ایجاد اشتعال باید اقتصاد رونق گیرد.

شایان آرانی افزود: برخی از مدیران دولتی به ارزش افزوده کمتر توجه می‌کنند و در واقع مدیریت دولتی براساس مدیریت هزینه انجام می‌شود در حالیکه باید بخش خصوصی براساس ارزش افزوده و طرح‌های توجیه‌دار منطقی با محوریت کارآفرینی و بخش خصوصی به عنوان موتور محرک فعال شود.

انتهای پیام/ب

- See more at: http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=13930217000578#sthash.9A4ZRMVw.dpuf